Werken ECLUSE-tunnel aangevat

Doel, Antwerpen, 15 maart 2024. De werken aan de tunnel die stoomnetwerk ECLUSE van de linker- naar de rechteroever van de Schelde zal brengen, zijn aangevat. Via deze tunnel zal ECLUSE de gerecupereerde energie van de waste-to-energy installaties van Indaver en SLECO onder de vorm van stoom tot bij specialty chemicals bedrijf Evonik transporteren. De tunnel vormt een essentiële verbindingsschakel om op beide Scheldeoevers een duurzame, circulaire en klimaatneutrale chemie te realiseren in een industriële symbiose.  De ECLUSE-tunnel wordt gerealiseerd in een samenwerking tussen private en publieke partners: Indaver, FINEG,  SLECO, Maatschappij Linkerscheldeoever, Port of Antwerp-Bruges en Water-Link en met steun van de Vlaamse overheid.

Energierecuperatie vandaag
Vandaag al wordt de energie van de waste-to-energy installaties in Doel in grote mate gevaloriseerd. Tijdens het verbranden van afval worden de warme rookgassen gebruikt om stoom te genereren in een stoomketel. Deze stoom wordt vervolgens via ECLUSE direct geleverd aan vijf naburige bedrijven in de Waaslandhaven. Zij benutten de geleverde warmte rechtstreeks in hun chemische processen en  spreken het stoomnet aan naar behoefte. De stoom die niet wordt opgevraagd, wordt via een turbine omgezet tot elektriciteit. Door ook Evonik aan te sluiten op dit stoomnetwerk, verhoogt het aandeel warmte dat direct wordt benut. Dit heeft een aanzienlijk hoger energetisch rendement dan de omzetting naar elektriciteit.  

Bijkomende reductie van 100.000 tot 150.000 ton CO₂-emissies
Op haar locatie in Antwerpen, nabij de Tijsmanstunnel, heeft Evonik momenteel een aanzienlijke behoefte aan stoom, die wordt ingevuld door het verbranden van aardgas. Door zich aan te sluiten bij ECLUSE, kan Evonik deze fossiele brandstof significant reduceren. De hoeveelheid aardgas die hierdoor wordt bespaard, komt overeen met het jaarlijkse verbruik van meer dan 38.000 gezinnen. De overstap naar stoom van ECLUSE zal ook resulteren in het vermijden van jaarlijks 100.000 à 150.000 ton CO2-emissies. Ongeveer de helft van de afvalstoffen die in Doel worden verwerkt, is van biogene oorsprong. Daarom wordt 50% van de geproduceerde stoom beschouwd als groene warmte.

Tunnel als noodzakelijke verbinding voor een duurzame industriële cluster
De waste-to-energysite op de linkerscheldeoever wil de stoom, geproduceerd tijdens afvalverwerking, maximaal inzetten voor warmtetoepassingen. Evonik, gelegen op de rechterscheldeoever, heeft een grote stoomvraag. Beide met mekaar in verbinding brengen, zorgt voor een verduurzaming van de energievoorziening binnen een industriële symbiose. Om de koppeling te realiseren, bouwt ECLUSE deze Scheldetunnel.

Toekomst
Na Evonik kunnen ook andere bedrijven op de rechteroever aansluiten op het stoomnetwerk.
Naast de ECLUSE 2-stoomleiding zal de tunnel ruimte bieden aan bijkomende leidingen. Er is een duidelijke nood aan bijkomende passagecapaciteit van leidingen onder de Schelde. De ECLUSE 2-tunnel komt tegemoet aan deze nood en faciliteert daarmee de mogelijkheden voor groei van de Antwerpse industriële cluster. In de toekomst kan ook de verdere cascadering van de warmte onderzocht worden.

Maatschappij wint op vele vlakken
De voordelen van ECLUSE 2 voor mens en maatschappij zijn groot:

• Minder fossiele brandstoffen, meer hernieuwbare energie.
  Bedrijven die aansluiten op Ecluse2 kunnen fors besparen op fossiele brandstoffen door hun eigen installaties uit te schakelen. De stoom die zij van ECLUSE gebruiken is voor 50% ‘groen’.
• Minder CO₂-emissies
  Met de aansluiting van Evonik wordt een jaarlijkse besparing van minstens 100.000 ton CO₂-emissies gerealiseerd doordat de bestaande gasgestookte installaties worden afgeschakeld. Wanneer de volledige capaciteit van ECLUSE 2 benut wordt, kan de CO₂-besparing oplopen tot meer dan 150.000 ton per jaar.
• Minder stikstofemissies
  De omschakeling naar stoom van ECLUSE levert een significante bijdrage tot het verminderen van stikstofemissies: door de inzet van fossiele brandstoffen te beperken kan Evonik de stikstofemissies voor haar energievoorziening tot 200 ton NOx per jaar verlagen. Dit is een vermindering met 75%.
• Invulling energie- en klimaatdoelstellingen
  ECLUSE 2 zal een belangrijke bijdrage leveren aan de invulling van de doelstellingen uit het Nationaal Energie- en Klimaatplan (NEKP) voor de periode 2020 en 2030
  • voor wat betreft groei van warmtenetten: ECLUSE 2 kan 10 tot 24% van de doelstelling invullen;
  • voor wat betreft groei voor groene warmteproductie: ECLUSE 2 kan 7,5 tot 19% van de doelstelling invullen.
• Minder energieverlies
  Bij de thermische verwerking van afval gaat minder energie verloren. Warmte rechtstreeks aanwenden heeft een aanzienlijk hoger energetisch rendement dan de omzetting naar elektriciteit.