Stoomnetwerk Ecluse duikt onder de Schelde van linker- naar rechteroever

• Minstens 100.000 ton minder CO2-emissies bij Evonik door aanspreken van minder fossiele brandstoffen.
• Tunnel als noodzakelijke verbinding voor een duurzame industriële cluster.

Antwerpen, 02 maart 2023. Ecluse, een publiek-privaat stoomnetwerk dat processtoom levert aan bedrijven in de Waaslandhaven, heeft een concreet plan om uit te breiden naar de rechterscheldeoever. Via een tunnel onder de Schelde zal de stoom van ‘Ecluse2’ tot bij Evonik
getransporteerd worden. De Vlaamse Regering kende 9,58 miljoen euro subsidie toe aan dit energiesparend project, een steunmaatregel die kadert in de ‘call groene warmte’ van het relanceplan Vlaamse Veerkracht. De belangrijkste doelstelling van het project is de transitie
naar duurzame/groene energie. Het levert -op een maatschappelijk zeer kostenefficiënte manier- een relevante bijdrage aan de doelstellingen uit het Nationaal Energie- en Klimaatplan.

Ecluse is een samenwerking tussen Indaver, SLECO, Maatschappij Linkerscheldeoever, Fineg en Water-link. Op de waste-to-energy site in Doel zetten Indaver & SLECO jaarlijks ca. 1 miljoen ton afval van huishoudens en bedrijven om tot energie en materialen. De energie wordt prioritair onder de vorm van stoom via het Ecluse-netwerk rechtstreeks geleverd aan 5 naburige bedrijven. Zij spreken het stoomnet aan naar behoefte. De waste-to-energysite kan echter méér stoom leveren dan de huidige behoefte in de Waaslandhaven. Vandaag wordt het surplus aan stoom omgezet naar elektriciteit, wat energetisch minder efficiënt is. Om die reden ging Ecluse actief op zoek naar bijkomende afnemers van de opgewekte stoom.

Minstens 100.000 ton minder CO2-emissies

Evonik heeft op haar site in Antwerpen aan de Tijsmanstunnel een grote stoombehoefte die vandaag ingevuld wordt op basis van aardgas. Door Ecluse uit te breiden naar de rechteroever van de Schelde, kan Evonik in zijn chemische processen ook nuttig gebruik maken van de stoom uit afvalverwerking. Hierdoor wordt voor minstens 100.000 ton aan CO2-emissies vermeden doordat Evonik minder fossiele brandstoffen moet aanspreken. Ook kan een aanzienlijke hoeveelheid aardgas bespaard worden, vergelijkbaar met de aardgasconsumptie van 38.000 gezinnen. De afvalstoffen die in Doel verwerkt worden zijn voor ca. 50% biogeen van oorsprong. Hierdoor beschouwen we 50% van de geproduceerde stoom als ‘groene warmte’.

Tunnel als noodzakelijke verbinding voor een duurzame industriële cluster

De waste-to-energysite op de linkerscheldeoever wil de stoom, geproduceerd tijdens afvalverwerking, maximaal inzetten voor warmtetoepassingen bij Evonik, gelegen op de rechterscheldeoever. Beide met mekaar in verbinding brengen, zorgt voor een verduurzaming
van de energievoorziening binnen een industriële symbiose. Om de koppeling te realiseren, wordt de bouw van een Scheldetunnel voorzien. In een volgende fase, kunnen ook andere bedrijven op de rechteroever aansluiten. De tunnel vormt een essentiële verbindingsschakel die het mogelijk maakt om op beide Scheldeoevers een duurzame, circulaire en klimaatneutrale chemie te realiseren in een industriële symbiose.

Naast de Ecluse2-stoomleiding zal de tunnel ruimte bieden aan bijkomende leidingen. Er is een duidelijke nood aan bijkomende passagecapaciteit van leidingen onder de Schelde. De Ecluse2-tunnel komt tegemoet aan deze nood en faciliteert daarmee de mogelijkheden voor groei van het Antwerpse industriële cluster. In de toekomst kan ook de verdere cascadering van de warmte onderzocht worden door de retourleiding te koppelen aan Warmtenetwerk Antwerpen Noord.

Maatschappij wint op vele vlakken

De voordelen van Ecluse2 voor mens en maatschappij zijn groot:

Minder fossiele brandstoffen, meer hernieuwbare energie
Bedrijven die aansluiten op Ecluse2 kunnen fors besparen op fossiele brandstoffen door hun eigen stoomproducerende installaties uit te schakelen. De stoom die zij van Ecluse gebruiken is voor 50% ‘groen’ en spreekt geen fossiele brandstoffen aan.

Minder CO2-emissies
Met de aansluiting van Evonik wordt een jaarlijkse besparing van minstens 100.000 ton CO2-emissies gerealiseerd doordat de bestaande gasgestookte installaties worden afgeschakeld. Wanneer de volledige capaciteit van Ecluse2 benut wordt, kan de CO2-besparing oplopen tot minstens 150.000 ton per jaar.

Invulling energie- en klimaatdoelstellingen
Ecluse2 zal een belangrijke bijdrage leveren aan de invulling van de doelstellingen uit het Nationaal Energie- en Klimaatplan (NEKP) voor de periode 2020 en 2030

• voor wat betreft groei van warmtenetten: Ecluse2 kan 10 tot 24% van de doelstelling invullen;
• voor wat betreft groei voor groene warmteproductie: Ecluse2 kan 7,5 tot 19% van de doelstelling invullen.

Minder energieverlies
Bij de thermische verwerking van afval gaat minder energie verloren. Rechtstreekse aanwending van stoom is energieefficiënter dan omzetting van stoom naar elektriciteit.