Bundeling vrachten zorgt voor efficiënter transport per trein

In 2023 lanceerde Railport, in samenwerking met de industrie en verladers, een systeem om het zogenaamde single wagon load (transport van vrachten met losse wagons, red.) te optimaliseren. De haven van Antwerpen-Brugge is hiervoor opgedeeld in zones. Per zone is een spoorwegonderneming aangewezen als voorkeurspartner, zodat geen monopolie ontstaat. Railport treedt op als neutrale facilitator en organiseert groepsaankopen voor de bundeling, wat leidt tot een ongekende operationele stroomlijning.

Bundelen van volumes zorgt voor meer efficiëntie en betrouwbaarheid in het transport en een transparantere, vereenvoudigde werkwijze en prijslijst. Bovendien wordt goederenvervoer op long haul (over lange afstand, red.) via het spoor zo toegankelijker voor een breder scala aan bedrijven binnen het havengebied en spoorwegondernemingen. Voorts biedt het project nog andere voordelen, zoals minder brugbewegingen en sluiting van overwegen en een betere capaciteitsbenutting. Het hoofddoel van dit project is ambitieus: tegen 2030 moet 15% van het transport via het spoor plaatsvinden.


POSITIEF GEVOEL BIJ EVONIK

Een van de eerste bedrijven die zich bij het bundelingsproject aansloten, was Evonik. Het Antwerpse speciaalchemiebedrijf had weleens af te rekenen met een afgesloten Lillobrug, waardoor het voor zijn transporten moest uitkijken naar alternatieve routes. Volgens Tim Mertens, assistent logistieke processen bij Evonik, zette dit het bedrijf ertoe aan om deel te nemen aan het bundelingsproject. ‘Evonik beschikt al lang over een spooraansluiting en volumes bundelen via het spoor was altijd een vanzelfsprekende keuze. Voor ons zijn alle transportmodi essentieel, dus combineren we weg-, water- en spoorvervoer,’ legt hij uit. ‘We vervoeren niet alleen single wagon loads, maar zetten ook eigen bloktreinen in die pendelen tussen Evonik en de Main Hub spoorterminal. Door elke transportmodus slim in te zetten, optimaliseren we onze capaciteit, verlagen we kosten en verbeteren we de logistieke keten.’

Evonik benut de voordelen van elke transportmodus, met spoorvervoer als cruciale schakel in zijn logistieke strategie. Het bundelingsproject optimaliseert het spoorgebruik, terwijl flexibiliteit in andere modi behouden blijft. Dat leidt tot ecologische en operationele voordelen. De samenwerking met andere bedrijven versterkt bovendien de duurzame logistiek in de haven van Antwerpen-Brugge én verkleint de ecologische voetafdruk van Evonik. ‘Via spoorbundeling kunnen we samen de logistieke sector verbeteren, de efficiëntie verhogen en een positieve impact maken op de hele havencommunity’, stelt Tim Mertens vast.


SAMENWERKING CRUCIAAL

Een cruciaal aspect van het bundelingsproject is de samenwerking tussen diverse stakeholders in de haven. Tim Mertens benadrukt dat het delen van data en gezamenlijke besluitvorming hierbij essentieel zijn. Dit project vereiste maanden van zorgvuldige voorbereiding - ook op juridisch vlak - om alle partijen comfortabel te laten deelnemen aan de aanbestedingen. Zo is een community ontstaan waarin bedrijven en spoorwegondernemingen efficiënt samenwerken en best practices delen. ‘Terwijl vroeger individuele bedrijven hun eigen belangen moesten verdedigen, is er nu een collectief waarin we samen processen verbeteren. Zo realiseren we een aanzienlijke impact’, geeft Tim Mertens aan. ‘Dit project biedt echt een nieuwe standaard. We delen inzichten, wat alle deelnemers helpt om hun processen te optimaliseren. Het is onze gedeelde visie dat we zo een verbetering bereiken op het niveau van de hele haven. Daarbij hebben alle bedrijven voordeel, niet enkel degenen die in staat zijn zelfstandig te optimaliseren.’

Dankzij de input van terminals en andere betrokkenen, kan Railport ervoor zorgen dat iedereen vertegenwoordigd is en dat de operationele vereisten optimaal worden nageleefd. Zo worden de eerste positieve resultaten zichtbaar in meerdere zones binnen de haven. De samenwerking tussen terminals en stakeholders biedt ook een fundament voor verdere groei en verbetering in het hele transportproces.

LESSONS LEARNED

Sinds de opstart begin dit jaar hebben Railport en de professionele vrachtbeladers een twintigtal verbeterpunten in het proces geïdentificeerd. Een van de grootste uitdagingen was het zorgvuldig verzamelen en delen van data. Geen enkele partij had een volledig overzicht, wat zorgde voor problemen zoals dubbeltellingen bij forecasts. Daarnaast bleek dat samenwerking tussen alle stakeholders zowel in binnenals buitenland, inclusief terminals die niet direct bij de besluitvorming betrokken zijn, essentieel is voor een breed gedragen, efficiënt project. Exclusiviteit in volumes en een goed evenwicht tussen wel en niet gebundelde volumes blijken belangrijker dan verwacht, om alle deelnemers gelijk te behandelen en het proces eerlijker te maken. Voorts is duidelijk geworden digitalisering langzamer loopt dan verwacht, wat meer flexibiliteit vraagt bij het aanpassen van systemen. Tot slot zou ook het besluitvormingsproces efficiënter kunnen verlopen via een stuurgroep. Die kan sneller inspelen op operationele vereisten, wat sneller tot beslissingen kan leiden. Ondanks hun passieve rol in het tenderproces bleek de betrokkenheid van terminals eveneens van groot belang. Want hun operationele inzichten zijn cruciaal in het ontwikkelen van een werkbaar en efficiënt bundelingssysteem.

UITNODIGING AAN BUURLANDEN

Het bundelingsproject heeft alles in zich om een revolutie te veroorzaken op het vlak van goederentransport in de haven. Door een geheimhoudingsovereenkomst te ondertekenen en data te delen, kunnen bedrijven bijdragen aan een efficiëntere, duurzamere en competitievere haven van Antwerpen-Brugge. Railport stelt zich daarbij op als neutrale partij die toegang verleent aan alle spoorwegondernemingen. ‘De haven van de toekomst komt snel dichterbij. Samenwerking binnen bundelingsprojecten is essentieel om die toekomst te realiseren. We pleiten er dan ook voor om vergelijkbare initiatieven in onze buurlanden te stimuleren’, aldus nog Tim Mertens.

Vrachtbetalers die interesse hebben om in te stappen in het bundelingsverhaal, kunnen voor alle informatie terecht op Nils.vanVliet@railport.be